Het blijft bijzonder dat ik op zulke intieme momenten aanwezig mag zijn. Terwijl mevrouw de verhalen vertelt, kijkt ze continu naar haar man. Hij ligt in een ziekenhuisbed met gesloten ogen, een diepe regelmatige ademhaling is hoorbaar. Ze waakt bij haar man, hij zal binnen enkele uren of misschien dagen overlijden. Hij krijgt palliatieve sedatie toegediend, omdat het niet meer ging. De progressie van zijn ziekte, prostaatkanker met diverse metastasen, zorgden voor veel pijnklachten en onrust. De klachten waren helaas niet meer onder controle te krijgen. Om deze reden werd er gestart met continu/diepe palliatieve sedatie.

Palliatieve sedatie is het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase. Het doel hiervan is het lijden verlichten door het bewustzijn te verlagen. Sedatie kan zowel continu als intermitterend toegepast worden. Palliatieve sedatie kort het leven niet. De patiënt komt te overlijden aan de onderliggende ziekte. Hierin verschilt het van euthanasie.

Veel mensen denken dat palliatieve sedatie op ieder moment toegepast kan worden als de patiënt dit wenst. Dit is niet het geval. Continu en diepe palliatieve sedatie wordt pas ingezet als de verwachting is dat de patiënt binnen één a twee weken komt te overlijden. Daarnaast moet er sprake zijn van een refractair symptoom. Een refractair symptoom is een lichamelijk of psychisch symptoom waarvan de behandeling niet (voldoende snel) effectief is en/of gespaard gaat met onaanvaardbare bijwerkingen. Vaak gaat het om dyspnoe, pijn of delier/onrust.

Helaas verloopt een sedatie niet altijd even vlekkeloos. Soms wordt diepe sedatie niet direct bereikt. Dit kan vele oorzaken hebben, maar het is ontzettend vervelend voor iedereen die betrokken is. Het is erg belangrijk om goede voorlichting te geven aan de naasten over het verloop van palliatieve sedatie en de stervensfase. Zo worden ze voorbereid op verschijnselen en/of complicaties die voor kunnen komen en zijn er geen verkeerde verwachtingen en gedachten. Tevens zorgt het voor een goede rouwverwerking.

Tijdens de palliatieve sedatie wordt er vaak door naasten gewaakt. Waken is een intense ervaring. Het zorgt soms voor uitputting, maar het zorgt vooral voor verbondenheid. Zelf heb ik ook een aantal dagen gewaakt bij een dierbare. Ik herinner mij deze dagen als mooi, maar ook uitputtend. Het samen zijn met de familie is ontzettend fijn, maar het afscheid nemen is zwaar. Ook voor mevrouw en haar familie zijn het intensieve dagen geweest. Het sterven is dichtbij, maar het moment komt vaak alsnog onverwacht. Er is veel verdriet, maar vaak ook opluchting. Zoals ze zelf aangaven, had hij zijn rust gevonden.